Γιατί η Τουρκία δεν θέλει την ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ

Μέχρι σήμερα η Τουρκία προσπαθεί να εκμεταλλευθεί όπως μπορεί τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ, δίχως η ίδια να προσφέρει ό,τι απαιτείται για τους συμμάχους, υποσκάπτοντας μάλιστα τη συνοχή του συνασπισμού, με τη συμπεριφορά της απέναντι στην Ελλάδα. Τώρα, η Άγκυρα αισθάνεται πως η παρασιτική της σχέση με το ΝΑΤΟ μπορεί να διαταραχθεί με την είσοδο των δύο σκανδιναβικών χωρών στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.

Η επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα σύνορα με τη Ρωσία αφαιρεί κατ’ αρχάς ένα βασικό επιχείρημα από την Άγκυρα, που τονίζει τη γειτνίασή της ως βασικό συστατικό του κομβικού ρόλου της Τουρκίας εντός της Συμμαχίας. Ήδη δηλαδή ένα κομμάτι των επιχειρησιακών δυνατοτήτων, που παζαρεύει κάθε φορά η Τουρκία, θα μπορεί να εκτελεστεί πλέον με διαφορετικό τρόπο.

Βέβαια δεν είναι αυτό το μόνο που ανησυχεί το τουρκικό καθεστώς, το οποίο ρέπει προς τον αυταρχισμό. Η αναζωογόνηση του ΝΑΤΟ, έπειτα από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πρέπει να συνδυάζεται και με την υπογράμμιση της συμμαχίας, ως δύναμη εκδημοκρατισμού, παρά η συμμαχία να κατηγορείται ως ένα ετερόκλητο στρατιωτικό συνονθύλευμα στρατιωτικής ανάγκης. Η είσοδος δύο εκ των σημαντικότερων δημοκρατιών-πρότυπο του πλανήτη βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό όμως έχει αντίκτυπο και στην Τουρκία.

Μέχρι σήμερα το ΝΑΤΟ αναγκαζόταν να δικαιολογεί την παρουσία της Τουρκίας εντός της συμμαχίας, παρά την καταπίεση της τουρκικής αντιπολίτευσης και την φθορά των δημοκρατικών θεσμών. Παρά το ότι το ΝΑΤΟ είναι μία στρατιωτική συμμαχία, το δημοκρατικό προφίλ του οργανισμού αποτελεί συστατικό στοιχείο της επιβίωσης του σε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η Φινλανδία, αλλά και η Σουηδία ιδιαίτερα, είναι εξαιρετικά δραστήριες στην ανάδειξη των καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το τουρκικό καθεστώς. Σίγουρα θα είναι πολύ πιο δύσκολο πλέον για τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στολτενμπεργκ, για παράδειγμα, να διατείνεται πως η Τουρκία αποτελεί ένα δημοκρατικό κράτος, απλά και μόνο επειδή διεξάγονται εκλογές στη χώρα, παραβλέποντας όλα όσα συμβαίνουν από το τουρκικό καθεστώς.

Οι δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου που κατηγορεί ως προκλητική τη Σουηδία το δείχνουν ξεκάθαρα άλλωστε. Η Στοκχόλμη είναι από τις χώρες που πρωτοστατούν στην ανάδειξη της καταπίεσης των κουρδικών κοινοτήτων στην Τουρκία και η Άγκυρα θέλει να δείξει τη δυσαρέσκεια της για το σθένος των Σουηδών να αναφέρονται στο ζήτημα.

Αν λάβει υπόψιν κάποιος και την παρουσία της Αναλένα Μπέρμποκ στο Υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας, με την έμφαση που φιλοδοξεί να δώσει πλέον η χώρα στον τομέα της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ένα συνεκτικό μπλοκ εντός της συμμαχίας αρχίζει να δημιουργείται. Τώρα που το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Σουηδίας ανακοίνωσε την έγκριση της υποψηφιότητας για την ένταξή της χώρας στο ΝΑΤΟ, η Άγκυρα θέλει βέβαια να το αποτρέψει αυτό.

Ταυτόχρονα, το τουρκικό καθεστώς θέλει να κάνει μία επίδειξη ισχύος ως κράτος μέλος του ΝΑΤΟ. Εσχάτως, έχει βρεθεί στο στόχαστρο επικρίσεων στο εσωτερικό του οργανισμού, με κινητήριο δύναμη τη Γαλλία, για τη συμπεριφορά της στην ανατολική Μεσόγειο, η οποία έχει αντίκτυπο στην Ελλάδα και την Κύπρο. Με αυτές τις κινήσεις, η Άγκυρα στέλνει ένα σαφές μήνυμα για την ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, καθιστώντας σαφή τον ρόλο που διεκδικεί.

Ταυτόχρονα ο Ταγίπ Ερντογάν στέλνει ένα ακόμα προειδοποιητικό μήνυμα στην Ουάσιγκτον για τη μεγάλη συμφωνία που θέλει να πετύχει για την προμήθεια των μαχητικών F16 και την άρση των περιορισμών που έχουν τεθεί για το διπλό παιχνίδι του με τη Μόσχα. Στην Άγκυρα άλλωστε βλέπουν τη Βορειοατλαντική Συμμαχία, ούτε καν με εργαλειακούς, αλλά με παρασιτικούς όρους, όπου θα μπορούν να εκμεταλλεύονται μόνο τα θετικά στοιχεία της συμμετοχής τους, δίχως να προσφέρουν οι ίδιοι ότι χρειάζεται στη Συμμαχία.

Η προώθηση των εξαγωγών των εξοπλισμών που παράγει η τουρκική πολεμική βιομηχανία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως για παράδειγμα οι εταιρικές σχέσεις που έχει αναπτύξει με την Ισπανία. Η απόδειξη ωστόσο του καιροσκοπικού χαρακτήρα της σχέσης με το ΝΑΤΟ αλλά και η ανάδειξη της αυταρχικής φύσης του ερντογανικού καθεστώτος, ιδιαίτερα μέσα στους κόλπους της συμμαχίας, θα περιορίζει ωστόσο τα περιθώρια ελιγμών της.

Check Also

The Western Balkans At A Crossroads: An Old War From In New Geopolitical Compositions (Part II) – OpEd

The Western Balkans is transforming into one of the primary fronts of confrontation between global …